“Het gevoel hebben een keer bij de meerderheid te horen”

Hivos-directeur Michel Farkas over het belang van een Pride

Mijn eerste Pride beleefde ik toen ik net in Amsterdam was gaan wonen, op een flatje vlakbij de Prinsengracht. Met een bevriend lesbisch stel en hun vrienden togen we naar de botenparade, die ik haast vanuit mijn raam kon zien. Ik vond het geweldig! Ik ga sindsdien elk jaar en nog steeds krijg ik geregeld kippenvel: de eerste homohuwelijken op de boot van de Gemeente, de eerste keer een moslimboot of de boot met politie en militairen in uniform. Dat zijn bijzondere momenten. Daar is Pride ook voor.

Voor veel hetero’s is het moeilijk om je in te leven waarom Pride zo belangrijk is. Ze denken dat Amsterdam al tolerant is, dus dat Pride niet meer is dan een feestje. Pride is veel meer. Het geeft mij het gevoel dat de stad (ook) van mij is. Je bent als LHBTQ’er opeens de norm in plaats van de afwijking. Dat is een heerlijk gevoel. Alleen daarom al is het belangrijk dat Pride wordt georganiseerd. Zeker voor jongeren die zoekende zijn naar hun identiteit. Je zou zeggen dat jongeren het nu makkelijker hebben, maar na het lezen van Confettiregen van Splinter Chabot, realiseerde ik me weer dat zelfs als je in een tolerant gezin opgroeit, het nog een zoektocht kan zijn. Dat je niet de mainstream bent.

We zijn er nog niet

Natuurlijk, we hebben in de loop der jaren al veel gewonnen. Ik heb nu jonge neefjes en nichtjes die het cool vinden om een oom te hebben die gay is. Dat was vroeger wel anders. Toch zie je ook dingen achteruitgaan. Ik let weer meer op als ik hand in hand loop met mijn vriend dan tien jaar terug. Het is ook nog lang niet overal goed geregeld. Mijn vriend komt uit een land waar LHBTQ’ers moeilijk worden geaccepteerd. Soms heb ik het idee dat men in Nederland wat gemakzuchtig is geworden. We zijn er nog niet.

Intussen heb ik ook Prides meegemaakt in andere steden, zoals Parijs en Stockholm. Daar is de Pride-optocht wat politieker. In Amsterdam is de botenparade een feest. Maar als je naar het hele programma kijkt, zie je dat er zoveel meer gebeurt: van politiek cultureel tot feestelijk. Wat mij betreft een compleet pakket.

Je bent als LHBTQ’er opeens de norm in plaats van de afwijking.

Meer inclusiviteit

In mijn werk heeft het even geduurd voordat ik me vrij genoeg voelde om uit de kast te zijn. Ik heb bij verschillende commerciële bedrijven in managementposities gezeten en was daar terughoudend. In beleid waren die bedrijven tolerant, maar in (management)teams merkte ik aan kleine opmerkingen dat men toch het liefst ‘hun soort mensen’ wilde hebben. “Ik weet niet of die wel past bij onze golfuitjes”, zei men onderling.

Peer pressure speelt een belangrijke rol. Bewust of onbewust zoeken veel teams nieuwe teamgenoten die op henzelf lijken. Daarmee worden mensen die op het eerste gezicht niet in het team passen vaak buitengesloten. Dat geldt voor huidskleur, maar ook voor seksuele oriëntatie. Goed dat in veel bedrijven nu bewust wordt gewerkt aan inclusiviteit en er LHBTQ-communities zijn om mensen zich thuis te laten voelen.

Mainstream in plaats van uitzondering

Ik ben nu directeur bij Hivos, een INGO die zich onder andere inzet voor de rechten van LHBTQ’ers wereldwijd. Gelukkig is het niet alleen papieren beleid, maar zie je dat ook binnen Hivos. Er werken bij ons mensen uit de community in alle lagen van de organisatie; in Nederland, maar ook in de regio’s. Hier keken ze niet gek op dat de nieuwe directeur homo is. Eigenlijk de eerste organisatie waar ik mainstream ben, in plaats van de uitzondering. Het is zo gewoon, dat ik soms het activistische mis.

Naast fan van Pride sta ik ook bekend als enthousiast carnavalsvierder. Sommige mensen zien Pride als het LHBTQ-carnaval. Beiden zijn een groot feest. Er is ook een groot verschil; na carnaval zet ik mijn masker in de kast en is het prima dat die pas na een jaar weer tevoorschijn komt. Bij Pride is het feest op een gegeven moment voorbij, maar het is niet de bedoeling dat er ook maar iets in de kast verdwijnt.

Michel Farkas is sinds januari 2019 directielid en COO van Hivos.