Gevaarlijke EU migratiepolitiek biedt te weinig perspectief
Het Europese vluchtelingen- en migratiebeleid faalt. Een eensgezinde aanpak is ver te zoeken en in plaats daarvan lijkt het onder lidstaten ieder voor zich. Tienduizenden, veelal Syrische vluchtelingen zijn gestrand in Griekenland in de meest erbarmelijke omstandigheden. Door de deal tussen de EU en Turkije is de stroom vluchtelingen vanuit dat land richting Griekenland weliswaar nagenoeg tot staan gebracht. Maar tegen welke prijs? Elementaire mensenrechten, zoals het recht op asiel en het recht om als vluchteling niet te worden teruggestuurd naar een onveilig land zijn geofferd op het altaar van politieke haalbaarheid. Tegelijkertijd zien gezinnen uit Syrië en Irak zich gedwongen nóg gevaarlijker routes te bewandelen, bijvoorbeeld via Libië, om het Europese vasteland te bereiken; de opvangkampen in de regio bieden kennelijk een nog minder aantrekkelijk perspectief dan de levensgevaarlijke route over de Middellandse Zee.
EU-plan
In haar streven om migratie en vluchtelingenstromen in te dammen heeft de Europese Commissie begin juni een plan gepresenteerd, dat regeringsleiders deze week bespreken op een EU-top in Brussel. Het plan beoogt onder meer het ‘managen’ van migratie, het terugnemen van vluchtelingen door Afrikaanse landen en het versterken van grenscontroles, en dat alles voor een groot deel gefinancierd met ontwikkelingsgeld.
Open brief
Tegen dit beleid heeft Hivos samen met veertig andere Nederlandse hulporganisaties afgelopen weekend in een open brief in de Volkskrant aan premier Rutte bezwaar gemaakt. Wij vinden dat ontwikkelingsgeld is bedoeld om armoede en uitsluiting te bestrijden, om oorzaken van massamigratie aan te pakken en om mensen meer kansen te geven om in eigen land een toekomst op te bouwen. Niet om eigen grenzen te versterken en migratie tegen te gaan. En al helemaal niet om deals te sluiten à la EU-Turkije.
Nieuwe deals
Maar Europese leiders staren zich blind op manieren om migranten en vluchtelingen toch vooral tegen te houden. Het beste bewijs daarvoor zijn de plannen om nieuwe afspraken te maken over ‘migratie management’ met landen als Eritrea, Sudan en Libië. Dat is wrang. Zo is de exodus van Eritreeërs rechtstreeks het gevolg van het totalitaire, mensenrechten schendende regime in Asmara. Deze deals verlenen legitimiteit aan zulke regimes, waardoor prikkels voor burgers om te vluchten juist eerder vergroot dan verkleind worden. Ook bestaat het risico dat geld voor grensbewaking in Afrika ten goede komt aan corrupte veiligheidsinstanties en douanediensten, die in het doorlaten van migranten wellicht een aantrekkelijk business model zien. Om over hun reputatie op het gebied van mensenrechten maar te zwijgen. In plaats van dit soort onwenselijke effecten te creëren zou het Europese beleid gericht moeten zijn op het bieden van meer perspectief aan hen die nu geen andere mogelijkheid zien dan hun land te ontvluchten.
